اهمیت نورپردازی در نمای ساختمان
زندگی شهری و ضروریات آن موجب شده تا بخشی از زندگی اجتماعی افراد و حضور آنها در فضاهای شهری در شب نیز ادامه یابد به این دلیل نورپردازی نمای ساختمان، جزئی جدا نشدنی از معماری و منظر شهری است و اهمیت آن فقط در نمای ساختمان نیست بلکه به عنوان ساماندهی نورها در شهر به صورت کلی مطرح می‌شود.
اصول نورپردازی نمای ساختمان
آیا نورپردازی متناسب با کاربری تغییر می‌کند؟
لازم است ذکر شود که در ساختمان‌های مختلف با کاربری‌های متفاوت نیاز به نورپردازی نما متفاوت بوده و طراحی و برای اجرای صحیح آن نیاز به متخصصان این امر است. لذا استفاده از متخصصین نورپردازی برای طراحی نورپردازی متناسب با کاربری ضروری به نظر می‌رسد.
توجه به نکات زیر به صورت کلی می‌تواند به راهگشای مناسبی برای طراحی نورپردازی نما باشد:
- روشن کردن قاب پنجره‌های مهم برای تاکید بر آنها
- تاکید بر ریتم‌های افقی و عمودی بنا
- تاکید بر ایده‌های اصلی نما، کنج ساختمان
- تاکید بر ستون و روشن کردن ستون از پایین یا بالا، تاکید بر ریتم ستون ها، روشن نمودن پس زمینه ستون، روشن کردن طرفین ستون
- تاکید بر ورودی عابر پیاده و سواره و طبقه همکف برای خوانش بیشتر و ایجاد امنیت به خصوص در ساختمان‌های مسکونی
- تاکید بر خط بام ساختمان و نشان دادن حجم کلی ساختمان
- ممنوعیت نورپردازی مصالح با قدرت انعکاس زیاد برای جلوگیری از خیرگی به خصوص در معابر پر تردد
- ممنوعیت نصب منبع نوری با شعاع‌های تابش زیاد مانند قرارگیری پروژکتورها در زیر پنجره‌ها برای جلوگیری از آلودگی نوری و آزار ساکنین در ساختمان
- استفاده از منابع نور با شعاع تابش کم و نصب منبع در دیواره‌های پنجره با شعاع تابش کمتر از عمق دیواره
نورپردازی و کاربری معماری
کاربری‌های مختلف موجب معماری‌های متفاوتی می‌شود در نتیجه در طراحی نورپردازی نیز توجه به نوع کاربری ضروری است.
در واقع استفاده از نور، باید به گونه‌ای باشد که گویای کاربری انجام شده در آن محل باشد. در بعضی کاربری‌ها نیازی به کاربرد نورپردازی متعدد با شدت نور زیاد نیست. نورپردازی همین انداره که جوابگوی نیازهای عملکردی ساختمان باشد، نورپردازی خوب محسوب می‌شود. اگر بدون توجه به کاربری و نیازهای شبانه به نورپردازی فضاها پرداخته شود، فضاهای شهر به دریایی از نورهای خیره‌کننده تبدیل می‌شود. این امر نه تنها به تداوم زندگی شبانه کمک نمی‌کند، بلکه موجب گریزان شدن مردم از این نوع فضاها و سلب آسایش آنها می‌شود.
اصول نورپردازی نمای ساختمان مسکونی
از آنجا که روشن شدن فضاهای داخلی خانه‌ها و دیده شدن این روشنایی در بدنه شهری، خود نشان‌دهنده کاربری آنهاست. لذا نورپردازی در فضاهای مسکونی می‌باید با کمک متخصصین این امر انجام شود تا آلودگی نوری و پیامدهای منفی ناشی از این آلودگی برای ساکنین ایجاد نشود.
در نورپردازی فضای بیرونی ساختمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، بیشتر تأکید به ورودی‌های سواره و پیاده و دیواره‌های خارجی ساختمان مد نظر است.
در برخی موارد برای نمایش حجم کلی ساختمان وجود نورهای گسترده و تأکیدی نیز معرف حجم کلی در شب است. همچنین در ساختمان‌هایی که دارای حیاط و یا روف گاردن است، به نورپردازی مسیرها و فضاهای نشستن تأکید می‌شود.
البته در فضاهای داخلی نیز نورپردازی باید در راستای معماری داخلی باشد و نحوه استفاده از هر فضا معماری نور، رنگ نور و میزان شدت نور را تعیین می‌کند. برای مثال نورپردازی نشیمن، آشپزخانه، تی وی روم، پذیرایی، ناهارخوری، اتاق خواب ها، کتابخانه، پله‌های داخلی می‌تواند به صورت دکوراتیو طراحی شده و از چراغ‌های با ویژگی خاص بهره‌مند شود.
نورپردازی نمای ساختمان ویلایی
نورپردازی یک ویلا چگونه می‌تواند موجب افزایش زیبایی و کارایی آن شود؟
ویلاها ساختمان‌هایی هستند که اغلب دارای ایده و طراحی‌های خاصی می‌باشند. توجه به المان‌ها و ایده اصلی معماری معماری و نورپردازی در جهت مشخص نمودن آنها اهمیت زیادی دارد. از طرفی با توجه به کاربرد فضاهای مختلف، نورپردازی ویلا می‌تواند با ایجاد سناریو صورت گیرد.
برای مثال گروه معماری نور زوم با بهره‌گیری از این اصول نورپردازی ویلای خلفان را طراحی نموده است و در این طراحی به المان‌های شاخص و نحوه استفاده از آن در ساعت‌های مختلف به صورت سناریوهای مختلف توجه شده و کاربران به صورت تعاملی با نحوه استفاده از فضا در نورپردازی نمای ویلا تاثیرگذار بودند.
