پست پرده افزایش قیمت بازار مسکن

با اینکه هنوز گزارش بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن شهر تهران در آبان ماه منتشر نشده، نتایج خام معاملات ملک از افت ۴۸ درصدی خرید و فروش و کاهش محسوس تورم ماهیانه حکایت دارد. مطابق برخی برآوردها رشد ماهیانه قیمت مسکن شهر تهران از ۱۰ درصد به ۳ درصد کاهش یافته و در واقع به وضعیت بازارهای موازی واکنش نشان داده است.

پس از آنکه بازار بورس از ماهها قبل روند کاهشی به خود گرفت، بازارهای ارز و طلا نیز در آبان ماه با افت مواجه شدند؛ به طوری که دلار در ماه گذشته کاهش ۹ درصدی و سکه کاهش ۱۷ درصدی را تجربه کرد. بازار بورس نیز ۵ درصد افت کرد.

این وضعیت منجر به کاهش انتظارات تورمی، افزایش عرضه و کاهش تقاضا در بازار ملک شد. بین روزهای ۱۴ تا ۲۱ آبان ماه تحت تاثیر تحولات سیاسی، تمایل برای فروش مسکن در شهر تهران ۲۴ درصد افزایش و تقاضا ۴۴ درصد کاهش پیدا کرد.

روز گذشته نیز اتحادیه مشاوران املاک آمار خرید و فروش ملک در آبان ماه را منتشر کرد که از افت ۴۸ و ۳۱ درصدی معاملات ملک به ترتیب در شهر تهران و کل کشور حکایت دارد. این بیشترین کاهش ماهیانه تعداد معاملات در سال ۱۳۹۹ محسوب می شود. رییس اتحادیه مشاوران املاک از کاهش حدود ۱۰ درصدی قیمتهای پیشنهادی خبر داد. مصطفی قلی خسروی گفت که دیگر از نرخهای کاذب خبری نیست و قیمتها به سمت واقعی شدن سوق پیدا کرده است.

از طرف دیگر بررسی اطلاعات خالص سامانه املاک و مستغلات از رسیدن تورم ماهیانه مسکن شهر تهران به ۳ درصد حکایت دارد. این در حالی است که از ابتدای سال جاری تا کنون نرخ رشد ماهیانه قیمت مسکن در پایتخت بین ۸ تا ۱۰ درصد بود.

آبان ۱۳۹۹ شاهد انعقاد ۵۰۷۲ فقره قرارداد خرید و فروش ملک در شهر تهران بودیم که نسبت به ماه قبل ۴۸ درصد کاهش و نسبت به ماه مشابه سال گذشته ۱۲ درصد افزایش نشان داد. همچنین بالغ بر ۴۴ هزار و ۳۳۹ مبایعه نامه (قرارداد خرید و فروش) در کل کشور منعقد شده که از افت ۳۱ درصد نسبت به مهرماه امسال و رشد ۶۷ درصد نسبت به آبان پارسال حکایت دارد. کاهش معاملات ناشی از انتظار خریداران برای افت قیمتها و مقاومت فروشندگان برای کاهش قیمت است.

یک کارشناس: عدد اسمی مسکن کاهش نمی یابد بلکه از تورم عقب می افتد

مهدی روانشادنیا، کارشناس اقتصاد مسکن در تحلیل وضعیت فعلی این بازار گفت: به طور کلی در دهه های گذشته معمولا متوسط قیمت مسکن در تهران با متوسط ۱۰۰۰ دلار در متر مربع مقیاس شده است. در دوره هایی این نرخ به ۶۰۰ دلار و در زمانهایی تا ۱۴۰۰ دلار هم بالا رفته است. قیمت فعلی روی ۱۰۰۰ دلار است و در واقع با میانگین بلندمدت برابری می کند. اگر در ماههای آینده دلار کاهشی شود قیمت مسکن برای یک دوره سه تا چهار ساله به ثبات می رسد.

وی افزود: رفتار بازار مسکن این گونه است که عدد اسمی آن کاهشی نمی یابد بلکه وارد ثبات می شود. وقتی این اتفاق می افتد از تورم بقیه کالاها عقب می ماند؛ تا دوره بعدی که مجددا بازارها دچار جهش شوند.

این کارشناس اقتصاد مسکن خاطرنشان کرد: در آبان ماه همه بازارها به نقطه پیچ رسیده بودند و باید اصلاح می کردند. تحولات سیاسی هم که اتفاق افتاد کمک کرد تا بازارهای موازی ارز و طلا وارد روند کاهشی قیمتها شوند. آثار این اتفاق معمولا در بازار مسکن به دلیل چسبندگی قیمتها خیلی سریع خود را نشان نمی دهد.

به گفته روانشادنیا، اگر در ماههای آینده قیمتها در بازارهای موازی به همین شکل کاهش پیدا کند انتظار می رود که بازار مسکن از لحاظ معاملات در کوتاه مدت وارد دوره کاهشی و در میان مدت وارد ثبات قیمتی شود. در آن صورت بعد از یک دوره چهار تا پنج ماهه می توان انتظار تثبیت قیمتها به مدت سه تا چهار سال را داشت. البته همه این فرضیه ها منوط به ثبات اقتصاد کلان کشور است.

بررسی روند حجم معاملات منعقد و ثبت شده آپارتمان‌های مسکونی از ابتدای سال جاری تاکنون نشان می‌دهد به استثنای فروردین ماه که معمولا هر ساله بازار مسکن به حالت شبه تعطیل در می‌آید، پس از آبان و آذر ماه که حجم معاملات مسکن ماهانه به ترتیب معادل ۴۹ و ۴۲ درصد افت کرد، افت ماهانه معاملات در دی‌ماه بیشترین میزان ریزش را در سال جاری داشته است.

این وضعیت نشان‌دهنده بروز یخبندان معاملاتی در بازار مسکن است که در پی عقب‌نشینی و «نه» خریداران مسکن به ورود به بازار و انجام معامله صورت گرفته است. بررسی‌های میدانی از وضعیت رفتار متقاضیان بازار مسکن طی هفته‌های اخیر حاکی از آن است که بخش عمده خریداران مسکن به دلیل مشاهده ریزش قیمت‌ها، انتظار ادامه کاهش میانگین قیمت مسکن در ماه‌های آتی را داشته‌اند و به همین دلیل فعلا برای حضور در این بازار صبر کرده‌اند. اما در میان عوامل و پارامترهای متعددی که می‌تواند در ریزش و شکل‌گیری دومینوی ریزش قیمت در بازار مسکن موثر باشد، ۹ عامل اصلی در نقش حباب شکن در بازار خرید و فروش آپارتمان‌های پایتخت عمل کرده‌اند. اولین پارامتر، «تاثیر گزارش جدید مرکز آمار ایران» در مورد روند قیمت‌ها در بازار مسکن پایتخت است که منجر به دوپینگ انتظارات کاهشی شد.

در چند روز گذشته، مرکز آمار ایران با حذف متغیرهای پارازیت ساز همچون گروه سنی، متراژ و موقعیت منطقه‌ای املاک در فرآیند محاسبه قیمت میانگین مسکن، گزارش جدید از وضعیت اخیر تحولات قیمتی بازار املاک پایتخت را منتشر کرد.