سند تک برگ و منگوله دار
یکی از دارایی‌های باارزش افراد زمین و ملک است. سند مالکیت نیز به عنوان مدرک هویتی مالک است. در گذشته سند مالکیت خانه و زمین سند منگولهدار بود. سند منگولهدار به صورت دفترچه است، در حال حاضر چند سالی است که دولت به دلایل امنیتی سند تک برگ را جایگزین سند منگولهدار کرده است .
سند منگولهدار که به صورت دفترچه‌ای بود، سند منگولهدار به راحتی جعل می‌شود و ایمنی کمی دارد. دولت برای جلوگیری از جعل و سواستفاده، اقدام به تبدیل سند دفترچه‌ای منگولهدار به سند تک برگی کرده است. صدور سند ملک تک برگی به صورت مکانیزه انجام می‌شود و جعل آن به راحتی سند منگولهدار نیست. در این مطلب اقدامات لازم برای تبدیل سند ملک منگولهدار به سند ملک تک برگی را توضیح می‌دهیم.
سند مالکیت تک برگی چیست؟
اسناد به سه صورت هستند:
- سند منگولهدار یا سند دفترچه‌ای
- سند تک برگ
- سند مشاعی
سند منگولهدار به صورت دفترچه‌ای است که مشخصات ملک و مالک در آن مشخص شده است و پلمب سربی اداره ثبت احوال دارد. سند منگولهدار به راحتی جعل می‌شود و از لحاظ ایمنی ضعیف است. به همین دلیل اراده ثبت احوال از سال ۱۳۹۰ اقدام به صدور سند مالک تک برگی کرد. بنابراین وجه تمایز سند ملک تک برگی با سند منگولهدار دفترچه‌ای ایمنی سند تک برگ است.
سند مالکیت تک برگی برخلاف سندهای منگوله‌در دفترچه‌ای هولوگرام مخصوص دارد، به همین دلیل این سند نک برگ به راحتی قابلیت جعل ندارد. همچنین سند ملک تک برگی به صورت مکانیزه و الکترونیکی مشخصات ملک و مالک به صورت دقیق و خوانا درج شده است. ثبت کامل، سیستمی و یکپارچه اطلاعات ملک و درج اطلاعات مالک و به‌روزرسانی اطلاعات در هر انتقال از ویژگی‌های دیگر سندهای تک‌برگی است.
البته جدا از تسهیل در تعویض اسناد در محل دفاتر اسناد رسمی، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های تبدیل سندهای منگولهدار به سند تک برگ این است که در صورت وجود شریک یا شرکا در یک ملک، هر مالک حتی اگر به اندازه نیم دانگ سهم داشته باشد، سند مجزا خواهد داشت.
صرفه‌جویی در مصرف کاغذ نیز یکی از مهم‌ترین مزایای صدور سند تک برگی است. در این طرح از هدر شدن کاغذ جلوگیری به‌عمل‌آمده است. سندهای ملکی دفترچه‌ای منگولهدار ۱۲ تا ۳۲ صفحه و گاهی بیشتر را هم شامل می‌شود.
هرچند این تعداد صفحات برای استفاده سال‌های طولانی بود ولی درهرحال باعث مصرف حجم زیاد کاغذ می‌شد. کپی سند منگولهدار که برای مراجع مختلف لازم می‌شود، حجم عظیم کاغذ را مصرف می‌کند. درحالی‌که برای کپی سند تک برگی تنها یک برگ مصرف می‌شود.
سند ملک تک برگی مثل سند دفترچه‌ای منگولهدار قدیمی به صورت دستی تهیه نمی‌شوند و روند چاپ آنها کاملاً سیستمی و مکانیزه است، که یکی دیگر از بزرگ‌ترین مزیت‌های سند تک برگی نسبت به سند منگولهدار است. در سند تک برگی مشکل بد خط بودن و یا ناخوانا بودن سند و نوشتن اصلاحات پی‌درپی پشت سند وجود ندارد و به‌راحتی اطلاعات درون سند خوانده می‌شود.
سند تک‌برگی کروکی دقیق و اطلاعات جزئی‌تری نسبت به سند منگولهدار قدیمی دارند و با تکیه بر این اسناد دیگر مشکلاتی مثل ابهام در متراژ ملک و تعرض به زمین‌ها و املاک اتفاق نمی‌افتد.
در این سند تک برگی اطلاعات مربوط به نقل‌وانتقال ملک وجود ندارد و بدون مراجعه به اداره ثبت نمی‌توان چنین اطلاعاتی را در مورد ملک یا زمین موردنظر به دست آورد. از طرفی با وارد شدن این اطلاعات در سامانه اداره ثبت‌اسناد، دسترسی‌های اداره‌ای به اطلاعات این اسناد راحت‌تر شده است.
در زمان صدور سند منگولهدار دفترچه‌ای همه امورات ثبتی اسناد مالکیت توسط خود مالکین و با مراجعه به ادارات ثبت اسناد و املاک انجام می‌شود ولی در سند تک برگی هنگام نقل و انتقالات، این عمل در همان جلسه‌ای که طرفین معامله در دفاتر اسناد رسمی اقدام به معامله می‌کنند صورت می‌گیرد و پس از تهیه و امضای فرم‌ها، مابقی امور توسط دفاتر اسناد پیگیری می‌شود و نیاز به مراجعه خریداران به ادارات ثبت نیست. بنابراین باعث کاهش سفرهای درون‌شهری افراد برای مراجعه به ادارات ثبت جهت تعویض اسناد شده است، که از دیگر ویژگی‌های سند مالک تک برگی است.
استعلام سند ملک تک برگی
ممکن است به دلایل مختلفی اقدام به تعویض سند دفترچه‌ای به سند مالکیت تک برگی کنید، به عنوان مثال ملکی را خریده‌اید یا به فروش رسانده‌اید و یا می‌خواهید سند منگولهدار قدیمی را به سند تک برگی تبدیل کنید. در هر دو حالت برای تبدیل سند منگولهدار به سند ملک تک برگ گرفتن استعلام از سازمان ثبت املاک کشور الزامی است.
صاحب سند با مراجعه به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور کلیه اسناد ثبتی به نام خود را استعلام می‌کند. طی این استعلام سازمان ثبت اسناد و املاک کلیه پلاک ثبتی صاحب سند را در اختیار او قرار می‌دهد. این نکته را در نظر داشته باشید که برای استعلام سند مالکیت تک برگی از طریق کد ملی تنها به صاحب شماره کد ملی داده خواهد شد و افراد نمی‌توانند بدون حضور دارنده شماره کد ملی از سازمان ثبت اسناد و املاک درخواست استعلام کنند.
نحوه استعلام سند تک برگی ملک
اگر شما دارای سند ملک تک برگی هستید و بنا به دلایل مختلف مثل انتقال سند قصد استعلام سند مالکیت تک برگ دارید، می‌توانید به دفترخانه اسناد مراجعه کنید و با دادن شماره سند، استعلام سند مالکیت تک برگی را دریافت کنید. همچنین می‌توانید به صورت آنلاین با مراجعه به سایت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، استعلام سند تک برگی را دریافت کنید.
تعویض سند ملک تک برگی
همانطور که اشاره کردیم سند منگولهدار قدیمی فاقد امنیت لازم است و به راحتی می‌تواند جعل شود. اما سند ملک تک برگی دارای هولوگرام و تمامی مراحل آن به صورت مکانیزه و الکترونیکی است. دقت اسناد تک برگی بالا و تمامی اطلاعات ملک در آن ثبت شده است. همچنین مانند سند دفترچه‌ای یا همان سند منگولهدار اطلاعات اضافی از پیشینه سند و اطلاعات محرمانه درج نمی‌شود. اما باید گفت که یکی از بزرگ‌ترین دلایل تعویض سند ملک تک برگی امنیت بالای آن است که به راحتی قابل جعل نیست و از سواستفاده جلوگیری می‌کند.
بنابراین برای امنیت و حفظ دارایی بهتر است در صورت داشتن سند منگولهدار آن را با سند تک برگی تعویض کنید.
قانون صدور سند مالکیت تک برگی
افرادی که پس از سال ۹۰ معامله ملکی انجام داده‌اند برای هرگونه نقل و انتقال به سند تک برگ نیاز دارند. اما اسنادی که پیش از سال ۹۰ تهیه شده‌اند، می‌توانند به راحتی در نقل و انتقال مورد استفاده قرار بگیرند. افرادی که ملک با سند تک برگ خریداری می‌کنند، نیاز به تعویض سند ندارند. در صورتی برای تعویض سند ملک تک برگی اقدام کنند که قصد انتقال سند به دیگری را داشته باشند. بنابراین برای مدیریت در زمان و هزینه بهتر است در همان ابتدا هنگام خرید و فروش مالک نهایی معرفی شود.
اگر ملک دارای چند مالک باشد، هر یک از مالکین می‌توانند اقدام به دریافت سند تک برگی به میزان مالکیتشان بکنند، حتی اگر سهم آنها ۱۰/۱ از یک دانگ خانه باشد. این موضوع در سندهای منگولهدار دفترچه‌ای به‌سختی انجام می‌شد و باید با درخواست رسمی مالکین ملک مشاعی صورت می‌گرفت.
صدور سند مالکیت تک برگی
صدور سند مالکیت تک برگی در اداره ثبت اسناد رسمی و به صورت کاملاً مکانیزه انجام می‌شود. در دو حالت برای صدور سند مالکیت تک برگی اقدام می‌کنند:
- برای تعویض سند منگولهدار دفترچه‌ای قدیمی با سند تک برگی
- ملکی را خریده‌اید و باید سند آن به ملک به نام خریدار شود
نحوه درخواست هر کدام متفاوت است.
درخواست سند مالکیت تک برگی
گفتیم در دو حالت برای صدور سند مالکیت تک برگی اقدام می‌کنند: تعویض سند منگولهدار با سند تک برگ و انتقال سند به فرد دیگر، نحوه درخواست برای صدور سند مالکیت برای هر حالت متفاوت است.
برای تعویض سند منگولهدار با سند تک برگ همانطور که در سطرهای بالا اشاره کردیم، ابتدا باید به اداره ثبت اسناد و املاک کشور مراجعه و فرم درخواست پر کنید. اما اگر سند تک برگ دارید و به دلایل مختلف قصد انتقال سند را به دیگری دارید ابتدا باید به یکی از دفاتر ثبت اسناد مراجعه کنید.
مراحل صدور سند مالکیت تک برگی
مراحل صدور تعویض سند منگولهدار با سند ملک تک برگ
- مراجعه به اداره ثبت اسناد و املاک کشور
- پر کردن فرم درخواست
- تسویه حساب‌های شهرداری و استعلام سند
- ارائه سند منگولهدار قدیمی
- پرداخت هزینه‌ها و مدارک
- مراجعه به باجه پست
مراحل صدور سند ملک تک برگ برای مالک جدید
- مراجعه به دفاتر ثبت
- استعلام سند
- تسویه حساب شهرداری
- انتقال سند در دفتر
- مراجعه به اداره ثبت
- ارائه سند مالکیت قبلی
- پرداخت هزینه‌ها و مدارک
- مراجعه به باجه پست
دستورالعمل صدور سند مالکیت تک برگی
شما صاحب یک ملک قدیمی هستید و سند ملک از نوع منگولهدار قدیمی است و قصد دارید سند دفترچه‌ای ملک را با سند تک‌برگی تعویض کنید، یا ملکی را معامله کرده‌اید و باید سند را با نام و تاریخ جدید ثبت کنید. بالاتر اشاره کردیم که در حالت اول نیازی به حضور در دفاتر ثبت نیست و مستقیم به اداره ثبت املاک می‌روید ولی در حالت دوم ابتدا باید به یکی از دفاتر ثبت اسناد مراجعه کنید.
در زمان معامله یک ملک یا زمین با هر نوع کاربری، اولین قدم بعد از توافق‌های اولیه مراجعه به یک دفتر ثبت اسناد رسمی است تا معامله انجام‌شده در دفتر اسناد رسمی ثبت شود. خریدار و فروشنده باید هر دو در دفتر ثبت حضورداشته باشند و مدارک هویتی خود را بیاورند. درصورتی‌که مالک یک ملک اشخاص حقوقی باشند شماره ثبت حقوقی آن و سایر مدارک برای انتقال سند موردنیاز است.
دفاتر ثبت‌اسناد رسمی پیش از اینکه برای انتقال سند اقدام کنند، فهرستی از استعلام‌ها را از فروشنده یا همان صاحب فعلی سند دریافت می‌کنند. اولین استعلام مربوط به سند است؛ این استعلام توسط خود اداره ثبت و به صورت سیستمی انجام می‌شود.
برای استناد به جواب این استعلام ۲ روز زمان موردنیاز است. این استعلام برای این است که دفتر ثبت‌اسناد رسمی دریابد که آیا ملک یا زمین موردنظر پیش از این به شخص دیگری فروخته نشده است و اینکه آیا این سند اصطلاحاً درگرو یا بند نیست و آزاد است یا خیر؟ بدیهی است سندهایی که درگرو بانک و یا زندان و… باشند تا پیش از آزاد نکردن آن قابل‌انتقال نیستند. مسلماً در این شرایط سند جدیدی هم برای آنها صادر نمی‌شود، بنابراین باید ابتدا این موانع برطرف شود.
زمان واگذاری ملک یا زمینی را به شخص دیگر، لازم است بدهی‌های شهرداری تسویه شده باشد. برای اثبات این تسویه‌حساب‌ها، ارائه گواهی پایان کار شهرداری لازم است. این گواهی نشان می‌دهد که خانه یا ملک موردنظر عوارض و مالیات خود را پرداخت کرده و سند آن مشکلی ندارد.
ارائه نامه از سازمان نوسازی و تعیین تکلیف کاربری ملک که آیا تجاری است یا مسکونی یا اداری و… نیز الزامی است. باید نامه سازمان تأمین اجتماعی برای ملک‌های تجاری و صنعتی علاوه بر دو گواهی فوق مبنی بر تسویه حساب با این سازمان را هم هنگام خرید و فروش صادر شده باشد.
وقتی‌که دو طرف بر سر خرید و فروش ملک یا زمین موردنظر به توافق رسیده‌اند و گواهی‌ها و نامه‌های تسویه‌حساب هم آماده شده است، مدارک لازم ارائه شده و همه چیز برای انتقال مالکیت فراهم است. نقل‌وانتقال سندهای منگولهدار در داخل خود دفترچه نوشته می‌شوند اما سندهای تک‌برگی این‌گونه نیستند. به‌هرحال نقل‌وانتقال انجام‌شده پس از تعیین موعد مقرر در داخل سند دفترچه‌ای وارد می‌شوند.
دفتر ثبت‌اسناد به‌صورت مکانیزه خلاصه‌ای از نقل‌وانتقال انجام‌شده را به اداره ثبت ناحیه موردنظر ارسال می‌کند. حالا باید با سند قدیمی راهی اداره‌های ثبت شوید تا بتوانید سند جدید بگیرید.
