وام یکی از ترفندهای دنیای اقتصاد برای ایجاد آسایش در زندگی مردم است. شاید اصل این واژه از مفهوم قرض دادن اتخاذ شده باشد، اما در هر صورت در دنیای امروز یکی از راهکارهایی که مردم از آن برای تأمین نقدینگی لازم برای کارهای مختلف خود استفاده می‌نمایند، وام است. انواع مختلفی از آن نیز وجود داشته که برحسب نیاز بانک‌ها آماده پرداخت آنها به وام‌گیرنده‌ها می‌باشند.
از آنجایی که وام می‌تواند برای هر دو طرف وام‌دهنده و وام‌گیرنده سوددهی به دنبال داشته باشد، رعایت نکات مهم اصول دریافت وام کاملاً ضروری می‌باشد. در این مقاله قصد داریم از مجله آسمان شما را هر چه بیشتر با مفهوم وام و انواع آن آشنا نماییم.
وام چیست؟
وام در واقع نوعی قرض است که در آن فرد یا موسسه وام‌دهنده مقداری پول نقد را در ازای سودی ثابت و مشخص به وام‌گیرنده پرداخت می‌کند. انواع وام‌های مختلفی وجود دارد که نحوه محاسبه سود و زمان بازپرداخت آنها نیز با یکدیگر متفاوت است. البته یک اسلوب و تعریف کلی برای سیستم وام در ایران وجود دارد که اکثریت وام‌ها از آن تبعیت می‌نمایند.
در این سیستم فرد یا موسسه وام‌دهنده که معمولاً بانک‌ها می‌باشند، در ازای دریافت تضامنی مانند چک، فیش حقوقی، سند خانه یا زمین و خودرو و یا موارد دیگر مبلغی را به‌عنوان قرض به فرد وام‌گیرنده پرداخت می‌نماید. بازپرداخت اصل وام و سود آن به‌صورت اقساطی در قسط‌های معمولاً ماهانه تنظیم و فرد وام‌گیرنده نیز متعهد می‌شود که در زمان‌های مشخص تعیین‌شده نسبت به پرداخت آنها اقدام کند.
در این سیستم ضمانت‌های اجرایی که فرد وام‌گیرنده آنها را ارائه داده است به‌عنوان تضمینی برای بازپرداخت وام محسوب می‌شوند تا در صورت عدم پرداخت قسط‌ها، وام‌دهنده از این اعتبارات برای برداشت اصل و سود پول خود استفاده کند. قوانین وام بانکی در ایران کاملاً مشخص و سفت‌وسخت بوده و بانک‌ها معمولاً تا زمانی که از ضمانت‌های ارائه‌شده اطمینان کامل نداشته باشند، از پرداخت وام خودداری می‌نمایند.
در مواردی هم که از سند خودرو یا خانه برای ضمانت وام استفاده‌شده است، طبق قانون بانک می‌تواند به نفع خود این املاک را ضبط و به مزایده بگذارد. بعد از مزایده بانک اصل وام و سود خود را برداشت و بقیه مبلغ را به وام‌گیرنده بازمی‌گرداند. این سیستم، به‌صورت کلی در اکثریت وام‌های بانکی کشور مورداستفاده قرارگرفته و حتی اشخاص شخصی نیز برای اعطای وام ازاین‌روند بهره می‌برند.
بودجه وام از کجا تأمین می شود؟
بودجه وام‌های مختلف از بخش‌های مختلفی تأمین می‌گردد. اما در حالت کلی و در اکثریت مواقع این پول‌های نقد مردم هستند که اشخاص برنامه مشخصی برای آنها ندارند و بانک‌ها با جمع کردن این نقدینگی بخش از آنها را برای اعطای وام به افراد نیازمند استفاده می‌کنند. علاوه بر این بودجه دولتی، سودهای بانک‌ها و مؤسسات از تجارت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که دارند، سودهای وام‌های دیگر، سپرده‌گذاری‌های بلندمدت افراد برای دریافت سود از بانک و هر روشی که منجر به کسب درآمد برای بانک‌ها شود، از جمله منابع تأمین بودجه وام می‌باشند.
بانک‌ها علاوه بر کارهای روتینی که ما شاهد آنها هستیم، در پروژه‌های عمرانی و سایر روش‌های دیگر سرمایه‌گذاری در ایران سرمایه‌گذاری کرده و سود حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها را به چرخه کاری خود انتقال می‌دهند. در برخی موارد هم خود دولت برای تأمین برخی نیازهای واحدهای بزرگ و کسب‌وکارهای مختلف بودجه‌ای برای اعطای وام به آنها در نظر می‌گیرد که از صندوق ذخایر ارزی دولت برداشت و بعد از بازپرداخت آنها، دوباره به محل خود بازگردانده می‌شوند.
در کل روش‌های مختلفی برای تأمین بودجه وام در دسترس بانک‌ها قرار دارد. وام‌ها خود یکی از روش‌های کسب درآمد و سود و تأمین بودجه سایر وام‌ها می‌باشند.
انواع تسهیلات و وام های بانک مسکن
-
قرض الحسنه ازدواج
-
خرید واحد مسکونی
-
از محل صندوق پس انداز مسکن یکم
-
از محل اوراق ممتاز
-
از محل صندوق پس انداز مسکن
-
از محل حساب پس انداز مسکن جوانان
-
شرایط ملک-سن ساختمان
-
ساخت واحد مسکونی
-
از محل صندوق پس انداز مسکن یکم
-
از محل اوراق ممتاز
-
از محل حساب صندوق پس انداز ساخت مسکن
-
از محل حساب پس انداز مسکن جوانان
-
از محل اعتبار بدون سپرده
-
مجتمع سازی و انفرادی
-
احداث مسكن روستايي
-
تسهیلات بافت فرسوده
-
تسهیلات مسکن مهر
-
دوفقره تسهیلات ساخت
-
طرح 82
-
جعاله (تعمیر) واحد مسکونی
-
از محل اوراق ممتاز
-
از محل سپرده گذاری
تسهیلات ویژه زوجین
-
تسهیلات مطب و دفترکار
-
طرح کارگشا
-
تسهیلات خانواده شهدا و ایثارگران
-
روش های بازپرداخت اقساط
-
طرح مهر اندیش
-
فروش اقساطی مواد اولیه،ابزار کار وماشین آلات
-
تسهیلات خوداشتغالی ومشاغل خانگی
-
فک رهن از طریق سپرده رها
-
تعویض وثیقه
-
انتقال مانده بدهی
-
جایزه خوش حسابی
-
نرخ وجه‌التزام تأخير در پرداخت اقساط
شرایط عمومی دریافت وام ها
احتمالاً تاکنون متوجه شده‌اید که هر کدام از انواع وام‌ها، شرایط خاص خود را دارند و برای دریافت هر کدام از آنها باید مدارک و اسناد مرتبط با هر یک را تهیه و ارائه نمایید. در یک حالت کلی شرایط دریافت وام به سه بخش تقسیم می‌شود:
- مدارک شناسایی، شغل و درآمد فردی
- مدارک شناسایی و گواهی‌های لازم ضامن یا سند
- مدارک لازم برای موضوع اصل وام
تأمین این سه نوع مدارک برای وام‌ها لازم است. مدارک شناسایی فردی و اثبات درآمد و شغل مربوط به خود وام‌گیرنده بوده و معمولاً در دسترس وی می‌باشد. در درجه دوم شما باید مدارک شناسایی و مشخصات ضامنین را نیز ارائه نمایید. حال در برخی موارد ضامن یک کارمند رسمی بوده و یا در برخی وام‌ها نیاز به ارائه سند ملک برای ضمانت می‌باشد.
در قسمت آخر نیز شما بایستی مدارک لازم برای خود موضوع وام را ارائه نمایید. این مدارک مثلاً برای وام ازدواج ثبت‌نام در سیستم وام ازدواج و کد رهگیری آن است و برای وام‌هایی مانند خرید تجهیزات و یا کسب‌وکار مشخصات و مدارک آنها خواهد بود.
تفاوت وام و تسهیلات
در قسمت آخر این مقاله قصد داریم تا شما را با مفهوم دو واژه که گاها به‌صورت اشتباه به جای هم به کار می‌روند، آشنا نماییم. در یک بیان ساده و کلی وام نوعی خاص از تسهیلات می‌باشد. ازاین‌رو همه وام‌ها به نوعی تسهیلات محسوب می‌شوند، اما هر تسهیلاتی وام نیست و بانک‌ها تسهیلات متفاوتی نیز نسبت به وام ارائه می‌نمایند.
تفاوت اصلی وام و تسهیلات در این است که در وام بانک هیچ شراکتی در سود نهایی به‌دست‌آمده توسط فرد وام‌گیرنده نخواهد داشت و تنها سود معین و مشخص خود را که از قبل در قرارداد لحاظ شده را دریافت می‌نماید. اما در برخی از انواع تسهیلات بانک به‌صورت مستقیم در سود کسب‌وکارها شریک شده و اکتفا به دریافت سودهای از پیش مقرر نمی‌کند.
منبع: وب سایت رسمی بانک مسکن
- همچنین در رابطه با این مقاله بخوانید: بانک‌ها چگونه خانه را گران می‌کنند؟ / قدرت صاحبخانه شدن در کشورهای مختلف و ایران چگونه است؟! / چند نکته حقوقی که ضامن وام مسکن باید آن را بدانند
